Nie tylko fundusze europejskie dają możliwość finansowania inwestycji i zadań realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego. Wiele możliwości zewnętrznego finansowania dają programy realizowane przez ministerstwa i inne agendy rządowe. Poniżej dokonaliśmy przeglądu obecnie funkcjonujących programów.
Program Maluch Plus
Program „Maluch+” jest realizowany przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej i wspiera rozwój instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 – żłobków, klubów dziecięcych i dziennych opiekunów. Beneficjenci programu mogą otrzymać dofinansowanie do tworzenia i funkcjonowania miejsc opieki.
Celem programu „Maluch+” jest zwiększenie dostępności terytorialnej i finansowej miejsc opieki w żłobkach, klubach dziecięcych i u dziennych opiekunów dla wszystkich dzieci, w tym dzieci niepełnosprawnych oraz wymagających szczególnej opieki. Samorządy na tworzenie miejsc opieki mogą otrzymać od 5 000 zł – 33 000 zł na jedno tworzone miejsce opieki, w zależności od spełnienia szczegółowych kryteriów.
Więcej informacji oraz ogłoszenia o naborze można znaleźć na stronie: www.gov.pl/rodzina.
Fundusz dróg samorządowych
Fundusz Dróg Samorządowych (FDS) to powołany w 2018 r. państwowy fundusz celowy, którego dysponentem jest minister właściwy ds. transportu (obecnie Minister Infrastruktury). FDS został zaprojektowany jako nowy mechanizm wsparcia dla samorządów, realizujących inwestycje na drogach samorządowych.
Celem działania Funduszu Dróg Samorządowych jest przyspieszenie powstawania nowoczesnej i bezpiecznej infrastruktury drogowej na szczeblu lokalnym, stanowiącej ważny element prawidłowego funkcjonowania i rozwoju gospodarki oraz przyczyniającej się do poprawy poziomu życia obywateli.
Wysokość dofinansowania ze środków FDS na zadania powiatowe i gminne jest uzależniona od dochodów danej jednostki samorządu terytorialnego: im niższy dochód własny jednostek samorządu terytorialnego, tym większa wartość dofinansowania, przy czym maksymalne dofinansowanie będzie mogło wynieść do 80% kosztów realizacji zadania.
W ramach Funduszu środki przekazywane będą na zasadach konkursowych, na podstawie wniosków o dofinansowanie składanych do wojewodów.
Więcej informacji można znaleźć na stronie: www.gov.pl/infrastruktura.
Ogłoszenia o naborze publikowane są również na stronie Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego: www.kielce.uw.gov.pl.
Programy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Programy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego mają na celu dofinansowanie zadań z zakresu kultury o charakterze projektowym, z wyłączeniem stałej działalności kulturalnej podmiotów. Skierowane są do instytucji kultury, organizacji pozarządowych, instytucji filmowych, szkół i uczelni wyższych, jednostek samorządu terytorialnego, podmiotów gospodarczych, kościołów i związków wyznaniowych oraz ich osób prawnych.
Środki Ministra Kultury i Dziedzictwa narodowego można uzyskać m.in. na:
- wspieranie ważnych dla rozwoju kapitału społecznego zadań z zakresu edukacji kulturalnej, realizowanych m.in. przez samorządowe instytucje kultury (Edukacja kulturalna);
- zapewnienie optymalnych warunków dla działalności domów i ośrodków kultury oraz centrów kultury i sztuki w zakresie edukacji kulturalnej i animacji kultury poprzez modernizację i rozbudowę ich infrastruktury (Infrastruktura domów kultury);
- zapewnienie optymalnych warunków dla procesu kształcenia artystycznego poprzez modernizację i rozbudowę infrastruktury szkół, placówek i uczelni artystycznych (Infrastruktura kultury);
- opracowanie i digitalizację zasobów dziedzictwa kulturowego (Kultura cyfrowa);
- zadania związane z popularyzacją spuścizny kultur tradycyjnych i ludowych (Kultura ludowa i tradycyjna);
- zachowanie materialnego dziedzictwa kulturowego, realizowane poprzez konserwację i rewaloryzację zabytków nieruchomych i ruchomych oraz ich udostępnianie na cele publiczne (Ochrona zabytków);
- poprawę dostępu do książki w jej wszystkich formatach, jak i wzmocnienie kulturotwórczej roli księgarń i bibliotek (Partnerstwo dla książki);
- promocję czytelnictwa, powszechnych praktyk czytelniczych oraz wsparcie przedsięwzięć promujących najbardziej znaczące zjawiska literatury współczesnej (Promocja czytelnictwa);
- organizację wydarzeń artystycznych o zasięgu regionalnym, krajowym, jak i międzynarodowym, powstających z myślą o dzieciach i młodzieży do 18 roku życia (Wydarzenia artystyczne dla dzieci i młodzieży).
Więcej informacji oraz ogłoszenia o naborze można znaleźć na stronie: www.gov.pl/kultura.
Programy Ministra Sportu
Wsparcie dla samorządów, organizacji pozarządowych oraz klubów sportowych przewidują także programu realizowane przez Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Środki z budżetu państwa albo Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej można uzyskać na poprawę stanu podstawowej ogólnodostępnej infrastruktury sportowej czy na organizacje zajęć sportowych dla uczniów.
Jednym z podstawowych programów jest „Sportowa Polska – Program rozwoju lokalnej infrastruktury sportowej”, którego celem jest wsparcie realizacji zadań inwestycyjnych dotyczących obiektów sportowych na terenie całego kraju. Dofinansowaniem mogą zostać objęte obiekty ogólnodostępne, umożliwiające masowe uprawianie sportu. Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu prowadzi także pilotażową edycję Programu budowy zadaszeń boisk piłkarskich, której celem jest stworzenie warunków do całorocznego treningu oraz szkolenia piłkarskiego poprzez stworzenie zadaszenia nad boiskami piłkarskimi.
Więcej informacji oraz ogłoszenia o naborze można znaleźć na stronie: www.gov.pl/sport.
Rządowy Fundusz Inicjatyw Lokalnych
Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych to bezzwrotne wsparcie przeznaczone na dotacje inwestycyjne dla gmin, powiatów i miast, w wysokości od 0,5 mln zł do aż ponad 93 mln. Program jest odpowiedzią na trudną sytuację wielu samorządów, które borykają się z trudnościami finansowymi w związku z pandemią COVID-19. Źródłem finansowania tej tarczy dla samorządów jest Fundusz COVID-19.
Łącznie w skali całego kraju aż 6 miliardów złotych trafi do wszystkich samorządów, według specjalnego automatycznego kryterium podziału. Środki z Funduszu mają w większej mierze trafić do gmin wiejskich i miejsko‑wiejskich, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, który w równym stopniu wspiera zarówno duże miasta, jak i najmniejsze miejscowości.
Środki w ramach kolejnej puli (6 mld zł) trafią do samorządów, które złożyły stosowne wnioski i które zyskały uznanie w oczach komisji, która będzie brać pod uwagę czy inwestycja jest kompleksowa, czy ogranicza emisyjność i ingerencję w środowisko, a także czy uwzględnia zasadę zrównoważonego rozwoju. Ważnym kryterium oceny wniosków był wpływ na pomoc osobom niepełnosprawnym oraz liczba osób, które skorzystają z inwestycji.
Obecnie (do 28 grudnia 2020 r.) trwa drugi nabór wniosków o wsparcie. Wnioski należy składać przez elektroniczną skrzynkę podawczą do wojewody. Pieniądze będzie można wykorzystać na dowolne inwestycje, które są bliskie ludziom.
Więcej informacji można znaleźć na stronie: www.gov.pl/web/rozwoj-praca-technologia/inwestycjelokalne.
Samorządy mogą uzyskać wsparcie na realizowane przez siebie zadania, w tym zadania inwestycyjne, nie tylko w ramach funduszy europejskich czy tzw. środków norweskich. Wiele instytucji państwowych (ministerstwa, państwowe fundusze celowe, agencje rządowe) realizują programy dotacyjne, które są skierowane do samorządów, organizacji pozarządowych, samorządowych instytucji kultury, a także innych podmiotów, które wspólnie z samorządami realizują zadania publiczne (np. kluby sportowe). Zachęcamy do śledzenia stron internetowych wybranych instytucji albo strony internetowej i mediów społecznościowych Świętokrzyskiego Instytutu Samorządu Terytorialnego – będziemy dokonywać okresowo przeglądu dostępnych konkursów.
Sfinansowano z Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego